فسخ و اقاله به چه معناست ؟ قرارداد فرایندی حقوقی است که بر پایه ی اختیار و اراده ی تام افراد شکل می گیرد. قانون حمایت های ویژه برای انعقاد قراردادها در نظر گرفته تا لازم الاجرا بودن آنها محقق گردد. با این حال اختیاراتی مانند فسخ و اقاله وجود دارند که از طریق آنها می توان برای انحلال قراردادهای حقوقی اقدام نمود. هر قراردادی با رضایت و توافق دوجانبه شکل می گیرد. در رابطه با انحلال قرارداد بایستی در نظر داشت که با سقوط تعهدات طرفین همراه است و بنابراین اساس قرارداد زیر سوال می رود.
از این رو قانون شرایط ویژه ای را برای انحلال قرارداد ها در نظر گرفته به طرفین این امکان را می دهد برای فسخ و یا اقاله ی قرارداد اقدام نمایند. به نظر شما فسخ و اقاله ی قرارداد چه تفاوت هایی دارند؟ برای فسخ قرارداد چه مواردی را باید در نظر داشت؟ در ادامه با وکیل جوادی همراه باشید.
فسخ به چه معناست؟
واژه فسخ در لغت به معنای تباه کردن و زایل گردانیدن است. فسخ به عنوان یکی از مهم ترین و اصلی ترین روش های انحلال عقود و قراردادهای حقوقی شناخته می شود. در متون قراردادی از آن تحت عنوان خیار فسخ یاد می گردد. بر اساس ماده ی 183 قانون مدنی، عقد عبارت است از اینکه، یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر، تعهد به امری نمایند و مورد قبول آنها، قرار گیرد.
فسخ یا خیار فسخ نوعی اختیار و اجازه ی قانونی است که بر اساس آن هر یک از طرفین عقد و یا قرارداد می توانند به صورت یک طرفه به قراراداد پایان داده و انحلال آن را خواستار گردند, در اعمال حق فسخ نیازی به رضایت طرف مقابل و تواقق دوجانبه نیست؛ خیار از دید قانون مدنی یعنی اختیاری که از سوی قانونگذار برای افراد در نظر گرفته شده تا بتوانند معاملات خود را فسخ کنند.
برای اعمال حق فسخ به دلایل موجه و قانونی روشن و واضحی نیاز است تا بتوان به آنها استناد نمود. این دلایل در قانون مدنی تحت عنوان خیارات قانونی ذکر شده اند که از طریق آنهای می توان انحلال قرارداد را رقم زد.
لازم به ذکر است که حق فسخ برای عقود لازم و جایز قابل اعمال می باشد.( عقد لازم عقدی است که هیچ یک از طرفین معامله حق فسخ آن را ندارند به جز موارد معینه . عقد جایز بدون هیچ علتی قابل فسخ می باشد.)
اقاله به چه معناست؟
تمامی قراردادهای حقوقی بر اساس توافق و رضایت دوجانبه ی طرفین قرارداد ایجاد می گردند. احترام به اراده و خواست افراد موضوع مهمی است که قانونگذار توجه زیادی به آن نشان داده. از این رو در صورتی که هر دو طرف قرارداد بنا به دلایلی تمایل داشته باشند که به قرارداد و تعهدات خود پایان دهند می توانند از طریق اقاله برای انحلال قرارداد خود اقدام نمایند. به عبارت دیگر اقاله نوعی سقوط تعهدات به حساب می آید.
اقاله یا تفاسخ در شرایطی قابل اعمال است که هر دو طرف قرارداد با رضایت تام برای انحلال قرارداد اقدام کرده و تمامی تعهدات ناشی از آن را سلب کنند.
نکته ی مهمی که در رابطه با اقاله باید بدان توجه داشته باشید این مورد است که در اقاله ی قرارداد فقط برای عقود لازم قابل اجرا می باشد.
انفساخ به چه معناست؟
انفساخ به معنی ابطال غیر ارادی و قهری عقد و یا قرارداد می باشد. توجه داشته باشید که در فرایند انفساخ عقد، هیچ یک از طرفین عقد در وقوع آن نقشی ندارند و فسخ قرارداد و یا عقد به حکم قانون، اتفاق می افتد. برای مثال می توان به فوت وکیل و یا موکل در عقد وکالت اشاره کرد که با وقوع آن عقد وکالت باطل می گردد.
انفساخ برای عقود لازم و جایز امکانپذیر می باشد.
شکایت و پیگیری پرونده با وکیل جوادی
تفاوت های عمده و مهمی میان فسخ و اقاله وجود دارد. با این که هر دو آنها از طرف قانون به رسمیت شناخته شده اند، اما اقاله از اراده و توافق طرفین قرارداد ناشی می گردد؛ از این رو به دلیل خاصی نیاز ندارد و صرف رضایت دوجانبه برای وقوع آن کافی است, اما در موضوع فسخ مداخله ی قانونی پررنگ تری وجود دارد و موارد آن محصور شده و محدود است. یعنی این قانونگذار است که تعیین می کند در چه مواردی می توان حق فسخ را اعمال نمود. در واقع فسخ نوعی ایقاع محسوب می شود. اما اقاله در دسته ی عقود قرار می گیرد.
چنین پروسه ای قطعا با چالش های متعدد و آثار حقوقی مختلفی همراه خواهد بود. حضور یک وکیل متخصص و حرفه ای می تواند در حصول نتیجه ای بهتر مؤثر بوده و با ارائه ی راهکارهای حقوقی مناسب از اطاله ی دادرسی جلوگیری نماید.
برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی در این زمینه می توانید با مجموعه ی دکتر امیر جوادی – وکیل پایه یک دادگستری در ارتباط باشید.