دارایی نامشهود دارای ارزش و ماهیت فیزیکی و ملموس نیست ولی می تواند ارزش کسب و کار افراد را افزایش دهد و بسیار ارزشمند تلقی شود. بر اساس یک نعریف کلی دارایی به اموال و آن دسته از حقوق افراد اشاره می کند که می توان برای آن ارزش پوی در نظر گرفت. به طور کلی دارایی به دو دسته مشهود و نامشهود تقسیم می شود. دارایی مشهود اقلام ارزشمندی هستند که ماهیت فیزیکی آنها مشهود، ملموس و قابل لمس است. این نوع از دارایی قدمتی به تاریخ بشر دارد و همه ی ما با آن آشنایی داریم. در مقابل این شکل از دارایی، نوع خاصی از حقوق غیرقابل رویت و غیر قابل لمس وجود دارد که تحت عنوان دارایی های نامشهود شناخته می شوند. این شکل از دارایی می تواند ارزش بسیار بالایی داشته باشد و به اشکال گوناگونی دیده می شود.
مباحث مرتبط با دارایی از نظر حقوقی بسیار حائز اهمیت است، چرا که با موضوع مالکیت و بدهی افراد در ارتباط مستقیم قرار دارد و بخش بزرگی از حقوق افراد به آن وابسته است. با نگاهی به متون قانونی ایران و عرف موجود در جامعه انواع گوناگونی از دارایی های نامشهود به چشم می خورد و مصادیق متعددی از آن را می یابید. در ادامه با ما همراه باشید.
دارایی نامشهود به چه معناست؟
یکی از پرکاربردترین اصطلاحات امروزی که بارها با آن مواجه شده ایم، دارایی نامشهود است. اصطلاح دارایی نامشهود به آن دسته از حقوق و امتیازاتی اشاره می کند فاقد ماهیت فیزیکی و ملموس هستند و به شکل عینی و مشهود دیده نمی شوند. دارایی های نامشهود دیده نمی شوند اما می توانند به ارزش تجاری یک شرکت منجر شوند و یا رونق کسب و کار شما را دوچندان کنند. نکته ی قابل توجهی که در رابطه با دارایی های نامشهود به چشم می خورد توسعه و گسترش مصادیق آن در گذشت زمان است. به این معنا که در هر موقعیت زمانی و مکانی با دسته از دارایی های نامشهود مواجه هستیم که در گذشته خبری از آن نبود و در عین حال کاملا منحصر به فرد و اختصاصی هستند.
قوانین و استانداردهای حسابداری متفاوتی برای دارایی های نامشهود وضع شده و مسائل بازار های مالی این قوانین را می تواند تغییر دهد. دارایی نامشهود عمدتا از طریق کسب و کارها ایجاد می گردد و توسعه می یابد. چنین دارایی ها عمدتا بلندمدت هستند و به ندرت دچار استهلاک می شوند. در حقیقت ماهیت غیرفیزیکی آن موجب می گردد که در معرض آسیب های دارایی های مشهود قرار نداشته باشند.
برای مالکیت دارایی های نامشهود بایستی دو حالت زیر را در نظر گرفت:
- مالکیت می تواند از نوع مادام العمر باشد و به وراث فرد نیز منتقل گردد.
- مالکیت برای یک دوره ی کوتاه در نظر گرفته می شود و ممکن است بنا به دلایل متعددی از بین برود و یا به پایان برسد.
انواع دارایی نامشهود
برای انواع دارایی نامشهود دسته بندی های مختلفی وجود دارد که به علل مختلفی ایجاد شده اند. بستگی دارد که از چه جهتی به دارایی نامشهود می نگرید. در ادامه به شرح دسته بندی انواع دارایی های نامشهود پرداخته ایم:
دارای عمر مفید نامشخض
چنین دارایی یک ویژگی متمایز و منحصر به فرد دارند و آن مدت زمان نامحدود برای استفاده از دارایی است. با گذشت زمان هیچگونه استهلاکی برای این دسته از دارایی اتفاق نمی افتد و به عنوان یک دارایی مادام العمر و با ارزش همیشه همراه شماست.
دارای عمر مفید مشخص
این دسته از دارایی ها دارای عمر مشخص و محدودی هستند و برای همیشه نمی توانید روی آنها حساب باز کنید. چنین دارایی ها ممکن است در اثر گدشت زمان با استهلاک روبرو شوند و یا قیمت و ارزش خود را به تدریج از دست بدهند.
در یک دسته بندی دیگر انواع دارایی نامشهود به شکل زیر تقسیم می شود:
مستقل و قابل تشخیص
این دسته از دارایی ها ماهیتی مستقل دارند و می توانید آن را به صورت جداگانه خرید و فروش کنید. به عبارت دیگر دارایی از کسب و کار شما کاملا مستقل است و می توانید به راحتی آن را تشخیص دهید.
غیرمستقل و غیرقابل تشخیص
دارایی های نامشهود غیرمستقل و غیرقابل تشخیص کاملا با کسب و کار شما ادغام می شوند و نمی توانید آن را به صورت جداگانه تصور کنید. ماهیت این دسته از دارایی ها کاملا با کسب و کار شما در ارتباط است و قابل جداسازی نیست.
نگاهی به مصادیق دارایی نامشهود
- حق اختراع
- حق سرقفلی
- برند تجاری
- حق مالکیت فکری
- حق چاپ
- دامین سایت
- انواع مدل های کسب و کار
- مسائل مرتبط با نشر نرم افزارها
- فهرست ایمیل و شماره تماس مشتریان یک مجموعه یا شرکت تجاری
- انواع پایگاه های اطلاعاتی
در نهایت هر چیزی که بتواند ارزش کسب و کار شما را افزایش دهد و بتوانید به عنوان یک امتیاز ارزشمند به آن بنگرید، در لیست بالا می تواند قرار بگیرد.
انجام مشاوره حقوقی
با گسترش روابط بشری و شکل گیری تعاملات بیشتر و پیچده تر میان افراد شاهد تحولات بسیاری در امور مختلف هستیم. یکی از مهم ترین این تحولات را می توان در شکل و نوع دارایی های بشر جستجو کرد. تعریف دارایی تا پیش از این محدود به مواردی نظیر ملک، زمین، طلا، سکه، خودرو و پول بود. دارایی هایی که کاملا ملموس هستند و در دنیای حقیقی قابل لمس است. اما با گذشت زمان دسته از دارایی های نامشهود ولی ارزشمند نیز در ردیف دارایی های افراد قرار گرفت. دارایی هایی که گاه به مراتب ارزشمند تر هستند و می توانند به عنوان یک دارایی ارزشمند و مستقل مورد معامله قرار بگیرند. اهمیت و ارزش این دسته از دارایی ها از دید حسابداری و حقوقی بسیار حائز اهمیت است. به خصوص از این نظر که قابلیت نقل و انتقال دارند و می توانند به ارث برسند.
حضور وکیل متخصص و باتجربه در این امر شما را با جزئیات قانونی بیشتری آشنا می نماید. همچنین با تسریع روند پرونده ی شما، بهترین نتایج را در کوتاه ترین زمان برای آن رقم می زند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه می توانید با مجموعه دکتر امیر جوادی در ارتباط باشید.