پولشویی از طریق رمزارز ها چگونه صورت می پذیرد؟ چه راهکارهایی برای مقابله با آن وجود دارد؟ با پیشرفت روزافزون دنیای ارز های دیجیتال و استقبال گسترده ای که از آن به عمل آمده انقلاب عظیمی در معاملات مالی ایجاد شده است. مهم ترین مساله ای که در این میان باید بدان توجه داشت بحث غیرمتمرکز بودن رمزارز هاست. هیچ نهاد ، شخص و دولتی بر معاملات رمزارز ها و داد و ستد های آن نظارتی ندارد. بنابراین طبیعی است که چنین فضای برای مجرمان می تواند بستری برای انجام انواع فعالیت های مجرمانه باشد. پولشویی از طریق رمزارز ها یکی از مهم ترین جرایمی است که در سال های اخیر به کررات در بازار ارز های دیجیتال به چشم می خورد.
کارشناسان و تحلیلگران معتقدند که فضای بستر بلاکچین به گونه ایست که می توان ماهیت و منشا بسیاری از ثروت های نامشروع را مخفی نگاه داشت. از طرفی جایجایی آن به دور از چشم قانون صورت می گیرد. به نظر شما چه راه هایی برای جلوگیری از پولشویی در دنیای ارزهای دیجیتال وجود دارد؟
پولشویی در قوانین ایران به چه معناست؟
بر اساس ماده ی 2 قانون مبارزه با پولشویی مصوب 1386 جرم پولشویی بدین شکل تعریف شده است:
- الف – تحصیل، تملک، نگهداری یا استفاده از عواید حاصل از فعالیت های غیرقانونی با علم به این که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه ارتکاب جرم به دست آمده باشد.
- ب – تبدیل، مبادله یا انتقال عوایدی به منظور پنهان کردن منشأ غیرقانونی آن با علم به این که به طور مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از ارتکاب جرم بوده یا کمک به مرتکب به نحوی که وی مشمول آثار و تبعات قانونی ارتکاب آن جرم نگردد.
- ج – اخفاء یا پنهان یا کتمان‌کردن ماهیت واقعی، منشأ، منبع، محل، نقل و انتقال، جا به جایی یا مالکیت عوایدی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه جرم تحصیل شده باشد.
پولشویی از طریق رمز ارز ها
پولشویی راهکاری برای پنهان نمودن ثروت های نا مشروع می باشد. ثروتی که از طریق ارتکاب جرم به دست آمده و با تبعات قانونی زیادی همراه است. با پولشویی می توان پول کثیف را به پولی تمیز و مشروع تبدیل نمود. منظور از پول کثیف ثروتیست که از طریق اعمال مجرمانه و خلاف قانون کسب شده است.
نکته ی دیگری که در پولشویی باید بدان توجه داشت وارد کردن پول در چرخه ی اقتصاد می باشد. بدین ترتیب می توان منشا اصلی آن را کتمان کرد و ماهیت جدیدی برای آن در نظر گرفت.
ساز و کار معاملات ارز های دیجیتال به گونه ای طراحی شده است که همه چیز به شکلی ناشناس صورت می گیرد. معاملات و تراکنش ها بدون نام انجام می شود و همه چیز صرفا از طریق یک کد قابل شناسایی است. یعنی بر خلاف سیستم بانکی خبری از هویت افراد معامله گر نیست. از طرفی انتقال پول در این سیستم ارزان تر ، سریع تر و با کارمزدی کمتر انجام می گردد. تمامی این دلایل کافیست تا مجرمان بستر بلاکچین را برای فعالیت های پولشویی خود در نظر بگیرند. و به دارایی های نامشروع خود را از طریق آن جابجا نمایند.
نکته ی مهم ترین که در این میان وجود دارد پولشویی برای تأمین مالی فعالیت های تروریستی در دنیاست. چیزی که به سختی می توان آن را شناسایی و پیگیری کرد. قاچاق انسان ، قاچاق مواد مخدر ، قاچاق اعضای بدن و بسیاری فعالیت های مجرمانه ی دیگر با می توان با پولشویی از رطیق رمزارز ها سازماندهی نمود.
پولشویی از طریق رمزارز ها چگونه صورت می پذیرد؟
همانطور که پیشتر توسط وکیل رمز ارز اشاره کردیم تمامی معاملات و تراکنش های رمزارز ها به صورت ناشناخته صورت می پذیرد. از آنجایی که نیاز به ارائه ی هویت معامله گران نیست. و همه ی معاملات از طریق یک کد مخصوص انجام می گردد به راحتی می توان معاملات را انجام داد.
برای مثال یک فرد می تواند از طریق دو کد که یکی به عنوان فرستنده و یکی به عنوان گیرنده عمل می کند ، تراکنش های خود را انجام دهد. بدون اینکه اثری از هویت او به میان باشد. البته اخیرا برای مقابله با پولشویی از طریق رمزارز ها بسیاری از صرافی های ارز دیجیتال اقدام به تایید هویت و شناسایی کاربران خود می نمایند. اما در صورتی که افراد بدون صرافی دیجیتال اقدام به معامله نمایند، شناسایی هویت آنها چندان آسان نخواهد بود.
افراد از طریق کیف پول خود می توانند انواع آدرس های مختلف را برای جابجایی و معاملات خود ایجاد نمایند. بدین ترتیب بدون اینکه نیازی به احراز هویت آنها باشد ، می توان برای تراکنش ها و معاملات اقدام نمود.
در سال های اخیر برای شناسایی کاربران و نظارت بر معاملات آنها ساز و کار هایی برای شناسایی هویت اصلی معامله گران در نظر گرفته شده است، اما در برخی رمزارزها مانند مونرو و زیکش به دلیل ساختار پیچیده تر امکان شناسایی هویت کاربران کمی سخت تر است. به همین دلیل هم آمار پولشویی از طریق چنین رمزارز هایی نسبتا بالاست.
چه راهکارهایی برای مقابله با پولشویی از طریق رمزارز ها وجود دارد؟
مهم ترین راهکاری که در مبارزه با پولشویی از طریق رمزارز ها می توان اتخاذ کرد وجود قوانین و مصوبات هدفمند در این زمینه است. قوانینی که از طریق آن بتوان هویت کاربران و معامله گران را شناسایی کرد و الزاماتی در این زمینه ایجاد نمود. طبیعی است با شناسایی هویت کاربران در دنیای رمزارز ها بتوان تا حد زیادی با پولشویی مبارزه نمود.
از طرفی با پیگیری تراکنش ها می توان به محل اخفای مجرمان دست یافت و به زنجیره ی بسیاری از جرائم در سطح دنیا پایان داد.
البته در سال های اخیر حرکت های مثبت زیادی در این زمینه صورت پذیرفته و شاهد همکاری همه جانبه ی بسیاری از کشور ها در این زمینه هستیم؛ از جمله اینکه بسیاری از صرافی های ارز دیجیتال معتبر و شناخته شده ی دنیا پیش از انجام معاملات اقدام به شناسایی و تایید هویت کاربران می نمایند. بدین ترتیب می توان در هر تراکنش و لایه چینی مبدا و منشأ پول را از طریق هویت کاربر مشخص نمود و از وقوع پولشویی جلوگیری کرد.
هرچند در کشور ما قوانین و مصوبات یکپارچه ای در زمینه ی مبارزه با پولشویی از طریق رمزارز ها وجود ندارد. اما این بدان معنا نیست که شناسایی مجرمان و پیگیری عملیات مجرمانه ی آنها امکانپذیر نیست.
انجام مشاوره قانونی با وکیل جوادی
معاملات رمزارز ها محدود به هیچ مرز و کشوری نیست. بلاکچین یک سیستم گسترده و غیرمتمرکز است که هیچ اثری از هویت کاربران و معامله گران در آن وجود ندارد. طبیعیست که دو روی این سکه ساز و کارهایی متفاوت به دنبال دارد. یک روی مثبت و یک جنبه ی منفی. اینجاست که نقش قوانین در کنترل جنبه ی منفی آن پررنگ تر می گردد.
در حال حاضر قوانین متمرکزی که بتواند به معاملات رمزارز ها در ایران نظم ببخشد وجود ندارد . اما سیستم قضایی ایران تا حد زیادی بر معاملات و تراکنش های افراد نظارت دارد. و در صورت رصد هرگونه فعالیت های مجرمانه با آن برخورد خواهد داشت.