پول دیجیتال و پول الکترونیکی را می توان به عنوان نسل جدید پول دنیا معرفی نمود که فاقد ماهیت فیزیکی هستند. اگر به تعاریف ابتدایی و اولیه ی پول نگاهی داشته باشیم، پول وسیله ای برای تبادل و اندازه گیری ارزش معاملات و مبادلات انسان ها شناخته می شد و در تمامی جوامع و تمدن های بشری تعریف شده بود. اگر نگاهی به تاریخچه ی پول جوامع دنیا داشته باشیم، یکی از مهم ترین نکات مشترکی که به چشم می خورد، ذخیره سازی ارزش پول است. پول دیجیتال و پول الکترونیک نیز جدا از ماهیت های متفاوت خود، دقیقا چنین ساز و کاری را دارا هستند.
ضرورت های زندگی مدرن در کنار اقتصاد جهانی نقش پول های کاغذی را به مرور زمان کمرنگ تر از قبل کرده و در حال حاضر بیشترین سهم بازارهای مالی و تجاری از طریق پول دیجیتال و پول الکترونیکی پیش می رود. شما چقدر با ماهیت پول دیجیتال و پول الکترونیک آشنایی دارید؟ به نظر شما در آینده ای نزدیک شاهد حذف کامل پول های کاغذی خواهیم بود؟ برای پاسخ به این سوالات در ادامه با ما همراه باشید
آشنایی با پول دیجیتال و شناخت ویژگی های آن
پول دیجیتال یکی از اشکال پول الکترونیکی است که در طراحی آن از تکنولوژی بلاکچین استفاده شده است. برخلاف ارز فیات و تمامی پول های کاغذی دنیا، پول دیجیتال قابل لمس نیست و به هیچ عنوان ماهیت فیزیکی ندارد. در حقیقت پول در فضای مجازی طراحی شده و از طریق رمزنگاری های پیچیده و پیشرفته قابلیت تبادل و انتقال دارد و از این طریق تمامی تراکنش های آن ثبت می گردد.
پول دیجیتال ویژگی های بسیار زیادی دارد که از مهم ترین آنها می توان به سیستم غیرمتمرکز آن اشاره کرد. این شکل از پول تحت نظارت هیچ شخص، گروه و دولت خاصی نیست و به صورت مستقیم بین افراد در تبادل و انتقال است. تمامی افراد بدون در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی و محدودیت های زمانی و مکانی و حتی شغل و موقعیت خود می توانند از پول دیجیتال استفاده نموده و برای تبادلات مالی خود از آن بهره بگیرند.
بیت کوین را می توان به عنوان شناخته شده ترین شکل پول دیجیتال و باارزش ترین آن در جهان شناخت. در ادامه تتر، اتریوم، بایننس کوین و سایر رمزارزهای مشابه و معتبر را می توان شکلی از پول دیجیتال دانست که لیستی طولانی و بی انتهاست. پول های دیجیتال صرفا از طریق اینترنت و برنامه هایی نظیر کیف پول ارز دیجیتال قابلیت جابجایی دارند و صرافی های ارز دیجیتال نیز در این زمینه فعالیت اختصاصی می کنند.
از آنجایی که پول دیجیتال به تازگی معرفی شده است، بسیاری از کشورها از جمله ایران، محدودیت هایی در این زمینه لحاظ نموده اند. برای مثال در حال حاضر پرداخت مبالغ کالا و خدمات از طریق ارز دیجیتال به رسمیت شناخته نشده و زیرساخت های کافی در این زمینه وجود ندارد. همچنین علی رغم امنیت بالای تراکنش ها، جرایمی نظیر کلاهبرداری و سرقت ارز دیجیتال به چشم می خورد که از عدم آگاهی های کافی و خلاهای قانونی در این زمینه حکایت می کند.
یکی از مهم ترین کارکردها و در حقیقت جذابیت های پول دیجیتال شکل سرمایه گذاری و تبادلات آن در بازارهای مالی است که اخیرا بسیار مورد توجه قرار گرفته است. شما می توانید از طریق موبایل خود و باداشتن یک کیف پول ارز دیجیتال به راحتی تبادلات مالی و خرید و فروش های خود را آغاز نموده و عضوی از جامعه ی سرمایه گذاران بازار ارز دیجیتال شوید. شما در این بازار معامله می کنید و نوسان قیمت ها سود یا شکست شما را رقم می زنند.
نوسانات پول دیجیتال نکته ی مهمیست که بایستی همواره به آن توجه داشته باشید. برای مثال بیت کوین در طول عمر خود نوسانات قیمتی زیادی را تجربه نموده و صاحبان خود را بارها ثروتمند و ورشکسته کرده است. بنابراین ریسک پذیری یکی از لازمه های به کار گیری ارز دیجیتال است که بایستی در نظر داشته باشید.
نکته ی دیگری که قابل ذکر است، در رابطه با پول های کاغذی امکان سرقت یا گم شدن پول همواره مطرح است، اما در رابطه با پول دیجیتال علاوه بر این خطرات شما با خطرات جدید تری مواجه هستید که احتمالا اطلاع زیادی از آن ندارید.
برای مثال گم کردن آدرس خصوصی کیف پول ارز دیجیتال شما مساویست با از دست رفتن کل پولی که دارید.
نکته ی دیگری که در رابطه با پول دیجیتال به چشم می خورد به دلیل پنهان ماندن هویت افراد، امکان پولشویی و مواردی از این قبیل وجود دارد.
در مقابل مزایا و نکات مثبت پول دیجیتال کم نیست. پول های دیجیتال هزینه های تراکنش های مالی را به حداقل میزان ممکن رسانده اند و در مدت زمان بسیار کوتاهی جابجا می شوند. صاحبین پول های دیجیتال در هر نقطه ای از دنیا می توانند به نقطه ی دیگر بدون محدودیت پول ارسال کنند و این پول ها در لحظه جابجا شده و به کیف پول دیجیتال مقصد می رسند.
با توجه به موانع و محدودیت هایی که در رابطه با کارکردهای پول دیجیتال در دنیا وجود دارد، پذیرش عامه ی آن مدت زمان زیادی می طلبد و در حال حاضر یک جامعه ی خاص و محدود آن را پذیرفته اند. متذکر می شویم که پول دیجیتال پشتوانه ای ندارد و بنابراین نمی توان به عنوان شکلی از ارزفیات به آن نگریست و در حقیقت ماهیت و کارکردی کاملا جداگانه و منحصر به فرد برای پول دیجیتال طراحی شده است.
آشنایی با پول الکترونیکی و شناخت ویژگی های آن
پول الکترونیکی نوعی از پول و دارایی است که صورت الکترونیکی مبادله می شود و تبادلات آن صرفا از طریق روش ها و دستگاه های الکترونیکی امکانپذیر است. در نظر داشته باشید که مفهوم و ساز و کار پول الکترونیکی با پول دیجیتال کمی متفاوت است و پول دیجیتال تنها یکی از اشکال پول الکترونیکی در دنیا شناخته می شود.
کارت های اعتباری بانکی، کارت های اعتباری حمل و نقل، کارت های اعتباری خرید، تراکنش های مالی صورت پذیرفته از طریق موبایل، کامپیوتر، درگاه های عابربانک و سایر روش های مشابه مصادیقی از پول الکترونیکی هستند. بستر و ساختار پول الکترونیکی مبتنی بر شبکه ی بلاکچین و به صورت رمزنگاری شده نیست و طراحی ساده تری دارد.
ماهیت پول الکترونیکی غیرقابل لمس است و ساختار فیزیکی برای آن متصور نیست. شما برای جابجایی و انتقال پول الکترونیکی بایستی به اینترنت متصل باشید و تمامی تبادلات مالی شما از طریق سیستم بانک مرکزی رصد و نظارت می شود. پرداخت قبوض، پرداخت وام، پرداخت مبلغ خریدهای اینترنتی، جابجایی پول از طریق حساب و بسیاری گزینه های دیگر از جمله مواردی است که از طریق پول الکترونیک صورت می پذیرد.
سیستم پول الکترونیکی متمرکز است و تحت حمایت و رصد بانک مرکزی قرار دارد. به عبارت دیگر دولت نظارت تام بر آن دارد و از این رو می توان گفت از امنیت بالایی برخوردار است.
گسترش تکنولوژی و توسعه ی اینترنت در دنیا به محبوبیت بیشتر پول الکترونیکی منجر گردیده و در حال حاضر بخش بسیار بزرگی از اقتصاد جهانی و اقتصادی داخلی کشورها بر پایه ی پول الکترونیک می چرخد. از سوی دیگر بخش بزرگی از دارایی و پول دنیا به صورت پول الکترونیکی در گردش است و پول های کاغذی بسیار کمرنگ تر از گذشته هستند.
شما برای خریدهای روزانه ی خود به ندرت از پول کاغذی استفاده می کنید و پرداخت از طریق کارت بانکی رایج و متداول است. همچنین برای پرداخت قبوض خود دیگر نیازی به مراجعه به بانک و پرداخت پول نیست؛ با یک روش ساده از طریق موبایل خود می توانید در مدت زمان بسیار کوتاهی، قبوض خود را پرداخت نمایید.
پول الکترونیکی در هر زمان و مکانی همراه شماست و حمل و نقل آن به سادگی امکانپذیر است. کافیست موبایل یا کامپیوتر شما به اینترنت متصل باشد تا بتوانید از طریق خدمات بانکداری الکترونیک امور مورد نظر خود ار انجام دهید. البته دستگاه های عابربانک نیز روش دیگری برای تبادلات پول الکترونیک است که خدمات متنوعی به مشتریان خود ارائه می دهند.
نگاهی به تفاوت های پول دیجیتال و پول الکترونیکی
یکی از مهم ترین تفاوت های پول دیجیتال و پول الکترونیکی پشتوانه ی دولتی است. پول دیجیتال بر سیستم غیرمتمرکز مالی تاکید دارد و تحت نظارت هیچ دولت و بانکی نیست، بنابراین پشتوانه ای نیز ندارد. در مقابل پول الکترونیکی به موازات ارز فیات و پول کاغذی زیر نظر دولت و بانک مرکزی قرار گرفته و رصد می شود. این بدین معناست که پول الکترونیکی دارای پشتوانه است.
در زمینه ی امنیت تراکنش ها پول دیجیتال حرف اول را می زند. به دلیل تکنولوژی بلاکچین به کار رفته در سیستم پول دیجیتال ثبت تراکنش ها دقیق تر و مبادله ی آن در مدت زمان کوتاه تری صورت می پذیرد. البته تراکنش های پول الکترونیکی نیز از امنیت خوبی برخوردارند و امکان پیگیری تراکنش ها وجود دارد. اما در مقام مقایسه پول دیجیتال ویژگی های مثبت بیشتری را در این زمینه داراست. برای مثال شما برای جابجایی مبالغ کلان از طریق پول الکترونیکی بایستی محدودیت های زمانی و مکانی را در نظر داشته باشید و تاییدیه ی بانک ها به زمان زیادی نیاز دارد.حتی این امکان وجود دارد که شما مظنون به پولشویی شناخته شوید و مورد بازجویی دولت قرار بگیرید که محل کسب درآمد شما کجاست. در حالی که شما می توانید به صورت نامحدود و در لحظه از طریق کیف پول دیجیتال خود ارز دیجیتال را به صورت نامحدود و بی شمار جابجا کنید و البته کارمزد بسیار کمی برای آن بپردازید.
تفاوت مهم دیگری که در رابطه با پول دیجیتال و پول الکترونیکی به چشم می خورد، عدم وجود محدودیت های جغرافیایی برای انتقال پول دیجیتال است. شما برای انتقال پول الکترونیکی بایستی حساب بانکی مخصوصی داشته باشید و جابجایی پول برای حساب های بین المللی و خارجی مخصوصا برای کشورهایی نظیر ایران که با تحریم های بین المللی مواجه هستند، دشواری های زیادی به همراه دارد و انتقال مستقیم آن غیرممکن است. همچنین ممکن است با قطع سیستم بانکی، نتوانید پول الکترونیکی مورد نظر خود را جابجا نموده و در هر نقطه ای از ایران امکان دسترسی به بانک یا عابربانک وجود ندارد.
در مقابل پول دیجیتال این مزیت مهم را به همراه دارد که محدودیت های جغرافیایی و یا زمانی برای تبادلات آن بی معنیست. شما به راحتی می توانید از طریق موبایل و کامپیوتر به کیف پول ارز دیجیتال خود دسترسی داشته باشید و در هر ساعتی از شبانه روز به هر نقطه ای از دنیا مستقیما به نقاط دیگر پول دیجیتال ارسال کنید.
یکی از مواردی که منتقدین ارز دیجیتال به آن اشاره می کنند عدم بازگشت پولدیجیتال در صورت خطا و اشتباه است. در سیستم بانکداری الکترونیکی زمانی که پول الکترونیکی را جابجا می کنید، مبدا و مقصد جابجایی پول مشخص است و شما می توانید از طریق قانونی اقداماتی برای بازگرداندن پول خود انجام دهید. این در حالی است که با بروز هرگونه اشتباه در انتقال پول دیجیتال علی رغم ثبت تراکنش ها، امکان شناسایی مقصد پول و هویت دریافت کننده وجود ندارد. چرا که در سیستم غیرمتمرکز و ارز دیجیتال هویت افراد شناخته شده نیست و صرفا آدرس کیف پول ها به عنوان شاخص اصلی شناسایی و مبدا و مقصد نقل و انتقال پول شناخته می شوند.
برای مثال بانک ها هویت، آدرس و تلفن تمامی مشتریان خود را دارند و دسترسی به آن امکانپذیر است. در رابطه با سیستم های غیرمتمرکز هیچ مرجعی برای ثبت این اطلاعات وجود ندارد و هویت افراد شناخته شده نیست. در نتیجه درج آدرس کیف پول اشتباه پول را به کیف پول شخص دیگری واریز کرده و امکان بروز اشتباهاتی از این قبیل وجود دارد که با نگرانی های زیادی برای افراد همراه است. به خاطر داشته باشید که تراکنش های پول الکترونیک قابل بازگشت هستند، اما در رابطه با تراکنش های پول دیجیتال امکان بازگشت آن به هیچ عنوان وجود ندارد.
پول دیجیتال علی رغم امنیت ساختاری فوق العاده ی خود با نوسان قیمت زیادی همراه است و امکان بالا رفتن ارزش پول و یا افت آن همواره محتمل است. برای مثال اگر به دنبال تبدیل پول دیجیتال خود به ارز فیات مانند دلار هستید و یا قصد تجارت و پرداخت بهای کالایی خاص از طریق آن را دارید، ممکن است قیمت 10 بیت کوین امروز با 10 بیت کوین دو ماه گذشته کمی متفاوت باشد. این در حالی است که شما اگر قصد جابجایی یک میلیون پول از حساب خود را دارید، در گذر زمان این مبلغ تغییری نمی کند و نوسان پول الکترونیک رخ نمی دهد.
به طور کلی چنانچه قصد شما نگهداری این 10 بیت کوین است، تعداد آن به مروز زمان به هیچ وجه تغییر نمی کند، ولی در رابطه با تبادل و تبدیل بیت کوین نوسان قیمت یک امر عادی به شمار می رود.
اخذ مالیات و یا مسدود شدن حساب در رابطه با پول دیجیتال امکانپذیر نیست. در مقابل ممکن است مبلغی که در حساب خود دارید مشمول مالیات گردد و یا از طریق حکم قضایی حساب شما مسدود شود و از دسترس شما خارج گردد.
نگاهی به شباهت های پول دیجیتال و پول الکترونیکی
مهم ترین شباهتی که میان پول دیجیتال و پول الکترونیکی به چشم می خورد، ماهیت غیر فیزیکی و غیرقابل لمس بودن آنهاست . بر خلاف پول های کاغذی و ارز فیات شما نمی توانید پول دیجیتال یا پول الکترونیکی را ببینید یا در دست بگیرید. در حقیقت این تکنولوژی ساخت آنهاست که به آن ارزش تبادل بخشیده و آن را قابل معامله و باارزش ساخته است.
جابجایی و انتقال هر دو نوع پول دیجیتال و پول الکترونیکی نیاز به بستر اینترنت دارد و صرفا از طریق فضای مجازی امکانپذیر است.
هزینه های نقل و انتقال و جابجایی پول دیجیتال و الکترونیک نسبت به پول های کاغذی ارزان تر است و شما بدون محدودیت های زمانی و جغرافیایی می توانید آنها را به هر نقطه ای مبادله کنید.
در نهایت مهم ترین شباهتی که میان پول دیجیتال و پول الکترونیکی وجود دارد، آینده ی اقتصاد و تجارت جهانی در دنیاست که به سمت تطابق و پذیرش هرچه بیشتر پول های دیجیتال و الکترونیکی پیش می رود. در حقیقت به موازات پیشرفت و گسترش تکنولوژی و افزایش کارایی های فضای مجازی، استفاده از پول کاغذی به دست فراموشی سپرده شده و سرعت انجام مبادلات مالی و استفاده از روش های نوین نقل و انتقال پول مورد توجه و پذیرش مردم قرار گرفته است.
شاید در گذشته های دور پول کاغذی تنها پول پذیرفته شده میان مردم بود و پول غیرکاغذی افسانه ای بیش نبود، ولی در حال حاضر بیشتر مردم دنیا ارز دیجیتال و کارت های بانکی خود را به رسمیت می شناسند و بیشتر امور مالی آنها از چنین روش هایی صورت می پذیرد.
انجام مشاوره حقوقی
دنیا با شتابی باورنکردنی به سمت یکپارچه شدن حرکت می کند و تسهیل ارتباطات و تعاملات بشری پررنگ تر از گذشته در جریان است. امروزه شما به سادگی می توانید مبالغ کلان پول را جابجا نموده و در بازارهای مالی دنیا حضور فعالی داشته باشید. اما در کنار تمامی این مزایا و نکات مثبت، نکات منفی آن را نیز بایستی در نظر داشت.
فراموش نکنیم که پیشرفت تکنولوژی به همان میزان که زندگی بشر را آسان تر از گذشته کرده، مشکلات و موانعی نیز در مسیر پیش روی او قرار داده است. آمار های قضایی نشان می دهد که تعداد پرونده های مرتبط با جرایم فضای مجازی کم نیست و این امر لزوم کسب آگاهی و مطالعه ی بیشتر در این حوزه را نشان می دهد.
تمامی دعاوی مرتبط با پول دیجیتال و پول الکترونیکی اعم از کلاهبرداری، سرقت، جعل و سایر جرایم این حوزه قابلیت رسیدگی در نظام قضایی ایران را دارند و قربانیان زیر سایه ی حمایت های قانونی می توانند در راستای تضییع حقوق از دست رفته ی خود قدمی بردارند. حضور یک وکیل متخصص و باتجربه در این امر می تواند در تسهیل روند دادرسی پرونده ی شما تاثیرگذار باشد و با جلوگیری از اطاله ی دادرسی پرونده ی شما، بهترین نتایج را در کوتاه ترین زمان ممکن رقم خواهد زد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه می توانید با مجموعه ی دکتر امیر جوادی وکیل پایه یک دادگستری در ارتباط باشید.