ماهیت حقوقی رمزارزها

ماهیت حقوقی رمزارزها از جهات زیادی حائز اهمیت است و به عنون یکی از دلایل ارزش گذاری رمزارزها به شناخته می شود. در باب اهمیت این موضوع کافیست که نیم نگاهی به جایگاه رمزارزها در بازار مالی دنیا داشته باشیم. همانطور که می دانید در حال حاضر رمزارزها به یکی از قدرتمندترین حوزه های مالی و سرمایه گذاری در دنیا تبدیل شده اند. سرمایه های بسیار زیادی در این حوزه ذخیره شده و حجم مبادلات مالی آن فوق العاده بالاست. در چنین شرایطی بسیار حائز اهمیت است که نگاه قانون و قانونگذار نسبت به چنین پدیده هایی چگونه است؟ به خصوص در شرایطی که با جرایم متعددی در این حوزه مواجهیم.

اگر بخواهیم ماهیت حقوقی رمزارزها را بیشتر بررسی کنیم ابتدا بایستی با دیدگاه نظام های حقوقی دنیا نسبت به چنین موضوعی آشنا شویم. طبیعیست که این دیدگاه در هر یک از کشورهای دنیا ممکن است متفاوت باشد و از مسائل مختلفی تأثیر پذیرد. در ادامه با ما همراه باشید.

ماهیت حقوقی رمزارزها از بعد بین المللی

رمزارزها نوعی پول دیجیتال هستند که به صورت غیرمتمرکز اداره می شوند و تحت حاکمیت و نظارت هیچ دولتی قرار ندارند. به عبارت دیگر متعلق به هیچ کشور و حکومتی نیستند. اما علی رغم این موضوع در بسیاری از کشورهای دنیا شناخته شده اند و به عنوان یک دارایی ارزشمند شناخته می شوند. فناوری های جدید و بسیار پیشرفته ای در طراحی و خلق رمزارزها به کار گرفته شده و هم اکنون به عنوان یک واسطه ی امن و ارزشمند برای معاملات به شمار می رود. ضمن اینکه خود رمزارزها به دلیل ماهیت متفاوتی که دارند ذاتا ارزشمند هستند و مستقیما مورد معامله قرار می گیرند.

با توجه به مقبولیت عامی که رمزارزها از آن برخوردار هستند، بسیاری از کشورهای پیشرفته ی دنیا ناگزیر رمزارزها را به طور رسمی پذیرفته اند. به طوری که ارزهای دیجیتال در بسیاری از کشورهای دنیا به عنوان دارایی دیجیتال به رسمیت شناخته شده و حتی معامله و مبادله ی کالا از طریق آن امکانپذیر است. یعنی مردم می توانند به جای پول برای پرداخت مبالغ از رمزارزها استفاده کنند. چنین امری به مرور زمان توانست به رمزارزها ماهیتی مستقل ببخشد و آن را قانونمند جلوه دهد. در هر صورت این یک واقعیت پذیرفته شده در سطح دنیاست که بایستی همپا و همسو با تحولات جهانی حرکت کنند. البته در کشورهای در حال توسعه موضوع کمی متفاوت است. چنین کشورهایی فعلا به صورت رسمی چنین موضوعی را مطرح نکرده اند. به این معنا که ماهیت حقوقی رمزارزها فعلا مسکوت مانده و نوعی خلا قانونی به چشم می خورد.

ماهیت حقوقی رمزارزها از دیدگاه قوانین ایران

با توجه به اینکه قوانین ایران انعکاسی از قوانین فقهی هستند، قضیه جای بحث بیشتری دارد. ابتدا بایستی به قوانین فقهی بنگریم. طبیعتا ردپای چنین مسأله ای هرگز به چشم نمی خورد. البته دلایل بسیار بیشتری برای مسکوت ماندن ماهیت حقوقی رمزارزها در نظام حقوقی ایران وجود دارد. بسیاری از افراد معتقدند که رمزارزها پول نیست و نمی توان ارزش مالی برای آن قائل شد. آنها به استناد عقل و منطق ابهاماتی در این زمینه دارند. بنابراین هیچ پشتوانه ای هم برای آنها متصور نیست. پس ارزش گذاری آن دور از عقل است.

در مقابل طرفداران هم در مقام دفاع بیان می کنند که این یک واقعیت پذیرفته شده ی جهانیست. آنها در جواب تردیدها عنوان می کنند که ضرورت های اقتصادی امروزی ایجاب می کند که ماهیت حقوقی رمزارزها را بپذیریم و به چشم یک دارایی به آن بنگریم. شکلی از دارایی که گاها هم تراز با پول و طلا شناخته می شود و شاید از آنها هم ارزشمند تر است. تجربه ای که در رابطه با بیت کوین مشاهده کردیم گویای این مطلب است.

علی رغم همه ی این نظریات قوانین ایران در رابطه با رمزارزها ساکت است. بنابراین ماهیت حقوق رمزارزها نیز مسکوت مانده و صراحتا نظریه ای در این رابطه عنوان نشده است. اما این به معنای مخالفت و ممنوع بودن آن نیست. صرافی های دیجیتال زیادی در حال حاضر در ایران فعالیت دارند و به معامله در این حوزه مشغول هستند. از سوی دیگر بسیاری از افراد اقدام به سرمایه گذاری در این حوزه کرده اند.

انجام مشاوره حقوقی

ماهیت حقوقی رمزارزها و شناخت دقیق ابعاد حقوقی آن یکی از مهم ترین موضوعات مطروحه در سال های اخیر به شمار می رود. در این میان به نظر می رسد که در ایران قوانین مسکوت هستند و موضع خاصی به چشم نمی خورد. با این حال حجم مبادلات و معاملات این حوزه کم نیست و شاهد داد و ستد های زیادی در این حوزه هستیم. البته هنوز ردپایی از به رسمیت شناخته شدن رمزارزها به عنوان روش پرداخت به چشم نمی خورد.اما نکته ای که حائز اهمیت است رسیدگی قضایی به پرونده های مرتبط با جرایم رمزارزهاست. افراد می توانند تمامی شکایات خود را در این زمینه مطرح کرده و به پرونده های آنها رسیدگی می گردد. خلا قانونی موجود در این حوزه نیز به وسیله ی تفسیر سایر قوانین تا حدی مرتفع گردیده است.

با توجه به دستورالعملی که در سال 96 ارائه گردید استفاده از رمزارزها به عنوان پول ممنوع است. البته رویه های قضایی نشان می دهد که رمزارزها به عنوان شکلی از دارایی دیجیتال شناخته می شوند. سکوت دولت در این زمینه ابهامات بسیار زیادی را در رابطه با ماهیت حقوقی رمزارزها به وجود آورد. در حال حاضر استخراج رمزارزها در ایران با قوانین و مقررات خاصی همراه است. همچنین محدودیت های بسیار زیادی در این رابطه به چشم می خورد.

برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه می توانید با مجموعه ی دکتر امیر جوادی در ارتباط باشید.