ضمانت نامه های بانکی سند یا قراردادیست که به موجب آن طرف ضمانت کننده (بانک) متعهد می گردد بدون قید و شرط و به صورت عندالمطالبه یا در سررسید معین مبلغی را به حساب ذینفع یا به حواله کرد او پرداخت نماید. چنین ساز و کاری برگرفته از مفهوم عقد ضمان در قانون مدنی است. با توجه به ماده ی 684 قانون مدنی عقد ضمان به این معناست که دو نفر با یکدیگر توافقی نمایند که یکی از آنها پرداخت تعهدات دیگری را بدون قید و شرط بر عهده بگیرد.
بانک یک نهاد مالی قدرتمند و بسیار معتبر است، چنین ضمانت نامه ای می تواند بسیار ارزشمند تلقی شود. با گسترش مراودات و معاملات تجاری در سطح بین المللی شاهد شکل گیری خدمات متنوع و گسترده ای از سوی بانک ها هستیم. به طوری که رقابت تنگاتنگی برای جذب مشتریان بیشتر به چشم می خورد. به نظر شما ضمانت نامه بانکی با چه آثار و تبعاتی همراه است؟ آیا از کارکردهای آن اطلاعی دارید؟ در ادامه با ما همراه باشید.
ضمانت نامه بانکی چیست؟
ضمانت نامه بانکی نوعی سند یا قرارداد است که به موجب آن بانک به عنوان ضامن و یک طرف این قرارداد در برابر ضمانت خواه که طرف دوم قرارداد است، متعهد می گردد که مبلغ مشخصی را به صورت عندالمطالبه و با در سررسید مشخص به حساب ذینفع پرداخت نماید. فرض کنید معامله ی بسیار مهمی پیش رو دارید و تضمین تعهدات شما بسیار حائز اهمیت است. در چنین شرایطی می توانید به منظور تضمین تعهدات خود ضمانت نامه ی بانکی را ضمیمه ی معامله کرده و بدین ترتیب یک ضامن معتبر و مطمئن به طرف مقابل معرفی کنید. زمان پرداخت مبلغ وجه الضمان به دستور و درخواست مشتری خواهد بود.
به عبارت دیگر به موجب ضمانت نامه های بانکی افراد با بانک توافق می کنند که اگر به هر دلیلی نتوانند تعهدات خود را به موقع و به طور کامل انجام دهند، بانک وجه الضمانی که در متن قرارداد مورد توافق قرار گرفته است را به صورت کامل پرداخت نماید.
در باب ضمانت نامه های بانکی بایستی از چند زاویه ی مختلف به موضوع نگریست. نخست آنکه بانک یک نهاد مالی معتبر است که می تواند یکی از بهترین پشتوانه ها برای معاملات تجاری افراد به حساب بیاید. ضمانت نامه های بانکی می توانند روند بسیاری از معاملات تجاری را تسهیل کرده و اعتبار بیشتری به میان بیاورد. تداوم معاملات تجاری یعنی رشد و توسعه ی چرخه ی اقتصادی کشور.
انواع ضمانت نامه های بانکی
ضمانت نامه های بانکی با اهداف و کارکردهای گوناگونی صادر می شوند که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ضمانت نامه ریالی تعهد پرداخت PAYMENT GUARANTEE
تنظیم و صدور چنین ضمانت نامه ای به منظور قبول تعهدات مبنی بر پرداخت دیون در سررسیدهای معین است.
ضمانت نامه مناقصه یا مزایده TENDER (BID) BOND GUARANTEE
مناقصه و مزایده دولتی از ضرورت هایی است که به منظور انجام معاملات خرید و فروش در نهاد های دولتی صورت می پذیرد. برای شرکت در مزایدات و مناقصات دولتی تمامی شرکت کنندگان بایستی پیشنهاد قیمت خود را به همراه ضمانت نامه بانکی ارائه دهند.
ضمانت نامه گمرکی CUSTOMS GUARANTEE
یکی از مهم ترین نهاد های دولتی که نقش اصلی را در واردات و صادرات کالا به کشور بر عهده دارد، گمرک است. ترخیص تمامی کالا ها از گمرک مستلزم پرداخت حق گمرکی آن خواهد بود. ضمانت نامه گمرکی به این منظور صادر می شود که اگر وارد کننده ی کالایی به هر دلیلی نتواند حق گمرک کالای مربوطه را پرداخت نماید، از این طریق پرداخت آن را تضمین کرده و پرداخت نماید. در حقیقت بانک به عنوان ضامن شخص تعهدات مربوطه را بر عهده می گیرد.
ضمانت نامه حسن انجام تعهد PERFORMANCE BOND GUARANTEE
یکی از مهم ترین مواردی که در آغاز بسیاری از امور مهم حائز اهمیت است، حسن انجام تعهد است. به طوری که بسیاری از افراد برای آن انواع ضمانت ها را اخذ می کنند. یکی از مهم ترین ضمانت هایی که در این زمینه می توان ارائه داد، ضمانت نامه حسن انجام تعهد است. چنین ضمانت نامه آثار و تبعاد بسیار زیادی به همراه دارد و می تواند بر اعتبار شخص بیفزاید.
متذکر می شویم که ضمانت نامه حسن انجام کار نیز در همین دسته از ضمانت نامه ها قرار می گیرد.
ضمانت نامه پیش پرداخت ADVANCE PAYMENT GUARANTEE
نوعی ضمانت نامه بانکی وجود دارد که مختص کارفرما و پیمانکار است. در زمان انعقاد قرارداد های همکاری میان کارفرما و پیمانکار برای آغاز کار مبلغی به عنوان پیش پرداخت به پیمانکار پرداخت می شود. این مبلف به منظور خرید و تکمیل تجهیزات و وسایل مورد نیاز کار است. لازم به ذکر است که مبلغ ضمانت نامه پیش پرداخت به مرور زمان که تعهدات مندرج در قرارداد انجام می گردد، کاهش می یابد.
ضمانت نامه پیمان TREATY GUARANTEE
در صورتی که دولت در مقام کارفرما بخشی از پروژه های عمرانی خود را به بخش خصوصی و پیمانی واگذار نماید ضروریست که ضمانت نامه پیمان را ضمیمه ی قرارداد اصلی قرار داد.
برای ضمانت نامه های بانکی وثیقه مورد نیاز است؟
بله. برای تنظیم و صدور تمامی ضمانت نامه های بانکی بایستی یک یا ترکیبی از چند وثیقه را به بانک ارائه دهید. در ادامه به شرح مهم ترین وثایق بانکی پرداخته ایم:
- وجه نقد
- گواهی سپرده ی سرمایه گذاری مدت دار
- اوراق مشارکت و قرضه ی دولتی
- سفته
- سند اموال غیرمنقول
- حساب سپرده ی قرض الحسنه
- حساب ارزی
- طلا و سکه
- ارائه ی تضمین از سوی بانک ها و یا مؤسسات اعتباری خارجی
- سهام
انجام مشاوره حقوقی
بانک ها به عنوان مهم ترین نهاد مالی نقش پررنگی در چرخه ی اقتصادی کشور ایفا می کنند. عملکرد آنها باید به گونه ای باشد که در کنار دریافت سود، بسیاری از جریانات اقتصادی را تسهیل کرده و تسهیلات معتبری در این راستا ارائه دهند. نکته ی دیگری که حائز اهمیت است سودیست که از رهگذر این ضمانت نامه ها نصیب بانک ها می شود. فراموش نکنید بانک ها همانند هر نهاد تجاری دیگری به فکر جذب مشتریان بیشتر هستند. خدمات و تسهیلاتی که به مشتریان ارائه می شود، همه و همه در راستای جذب سرمایه های بیشتر به سوی بانک است. بنابراین ضمانت نامه های بانکی ساز و کاری دارند که در نهایت هم برای بانک ها سودمند است و هم برای مشتریان.
برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه می توانید با مجموعه ی دکتر امیر جوادی در ارتباط باشید.