ماهیت حقوقی متاورس بیانگر ابعاد حقوقی و قوانین مرتبط با متاورس است که به دنبال چالش های حقوقی ناشی از آن شکل گرفته است. شاید اولین و مهم ترین گزینه ای که در رابطه با متاورس به ذهن شما متبادر گردد، زمین دیجیتال است. اصطلاحی که در سال های اخیر به شدت ترند شده و به یکی از حوزه های سرمایه گذاری تبدیل شده است. در شرایطی به سر می بریم که تمامی امور زندگی ما با دنیای دیجیتال گره خورده و به نوعی از آن تأثیر می پذیرد. بدیهی است که همانند دنیای واقعی نیاز به قانون حس می شود. چرا که تعاملات زیادی در دنیای مجازی وجود دارد و این موضوع می تواند آغازگر چالش های بسیار زیادی باشد.
به نظر شما در متاورس قانون به چه شکلی تعریف می شود؟ آیا حضور قانون در تضاد با ویژگی عیرمتمرکز بودن آن قرار نمی گیرد؟ این قانون بایستی از سوی چه کسانی و با چه اهدافی وضع شود؟ برای پاسخ به این سؤالات با ما همراه باشید.
ماهیت حقوقی متاورس را بیشتر بشناسیم
متاورس جهانی مجازی در ورای جهان ماست که توسط پیشرفته ترین تکنولوژی های بشر خلق شده است. ماهیت مجازی متاورس توانسته تجربه ی متفاوت و جدیدی را برای علاقه مندان به تکنولوژی و دنیای مجازی به وجود بیاورد. متاورس ملیت نمی شناسد و کاربران زیادی را از اقصی نقاط دنیا گرد هم جمع کرده است. زندگی به معنای واقعی در متاورس جریان دارد شما می توانید به دانشگاه بروید. در کنسرت خواننده ی مورد علاقه ی خود شرکت کنید و یا با دوستان و شرکای تجاری خود جلسه ای داشته باشید.
متاورس پدیده ای متکی بر رمزارزهاست که از طریق پلتفرم های مختلفی اجرا می شود. پلتفرم هایی نظیر دیسنترالند، سند باکس و … که هر یک در حقیقت نوعی بازی هستند که شما را به سمت متاورس هدایت می کنند. هر یک از این پلتفرم ها سلسله ای قوانین و مقررات را برای کاربران خود در نظر گرفته اند. شما در بدو ورود به این بازی ها بایستی ابتدا تمامی قوانین و مقررات بازی را بپذیرید.
یکی از مهم ترین اصول حقوقی متاورس، حفاظت دادهای کاربران است. به طور کلی قوانین متاورس را می توان از جهات گوناگونی مورد نقد و بررسی قرار داد. در نظر داشته باشید که بسیاری از قوانین دنیای حقیقی ماهیت خود را در متاورس از دست می دهند. از سوی دیگر ویژگی غیرمتمرکز بودن متاورس مانع بزرگیست که بسیاری از قوانین را بی اثر می کند. با این حال قوانین گوناگونی در این حوزه به چشم می خورد که در ادامه به شرح آن خواهیم پرداخت.
قوانین تجاری متاورس
متاورس یکی از اصلی ترین حوزه های تجاری دنیا شناخته می شود. در واقع تجارت و معامله و تأسیس شرکت های تجاری بخشی از واقعیت متاورس است. شما حتی می توانید در دنیای متاورس به شغل دلالی نیز مبادرت ورزید. از سوی دیگر بسیاری از پدیده های تجارت نظیر حمل و نقل بار در متاورس امکانپذیر نیست. تمامی این امور نیازمند پاره ای قوانین و مقررات است که به آن نظم ببخشد. قوانین تجاری متاورس بیانگر این دسته از چالش ها هستند و کاربران را راهنمایی می کند.
قوانین مدنی متاورس
متاورس آمیخته ای هوش مصنوعی و تکنولوژی هایی بسیار پیشرفته است. قرارداد ها و عقود به شکلی متفاوت در این حوزه مطرح هستند که تحت عنوان قرارداد هوشمند شناخته می شود. در حقیقت پایه و اساس بسیاری از پدیده های متاورس را قرارداد هوشمند تشکیل می دهد. چنین امری می تواند بسیاری از قوانین و مقررات دنیای حقیقی را کنار بزند و در نتیجه بسیاری از قوانین معنا و مفهوم اصلی خود را از دست می دهند. برای مثال قوانین مرتبط با ازدواج و امور خانواده در متاورس مفهومی ندارد.
از آنجایی که در متاورس با پدیده ای به نام زمین دیجیتال مواجهیم، مالکیت افراد به رسمیت شناخته می شود. هرچند ممکن است دارایی دیجیتال مفهومی ناشناخته و نو باشد، اما موضوعی پذیرفته شده در سرتاسر دنیاست و بنابراین مساله ی وراثت در رابطه با آن صدق می کند. یعنی زمین دیجیتالی که در متاورس خریده اید، به عنوان بخشی از دارایی شما شناخته می شود و پس از فوت مالکیت آن به وراث شما منتقل می گردد. متذکر می شویم که هیچگونه سند کتبی در این رابطه وجود ندارد. مالکیت زمین دیجیتال با ساز و کاری متفاوت ثبت می گردد. ارزش گذاری زمین ها بنا به عرف و شرایط متغیر است.
قوانین کیفری متاورس
یکی از مهم ترین قوانین که به عنوان حافظ منافع بشر تلقی می شود،قوانین کیفری است. عدم وجود قوانین کیفری می تواند آثار و تبعات منفی زیادی به همراه داشته باشد. متاورس نیز همانند دنیای حقیقی محل حضور و تعامل افراد بسیار زیادی است. چنین مسأله قطعا می تواند چالش ها و مشکلات زیادی به همراه داشته باشد. اما یک نکته ی بسیار مهم در رابطه با متاورس وجود دارد. ماهیت مجای متاورس باعث گردیده تا بسیاری از جرایم عملا غیرممکن شوند. مانند قتل و تجاوز به عنف. البته مسائلی نظیر هک، کلاهبرداری، جعل و سرقت ممکن است وجود داشته باشد که هریک از پلتفرم های متاورس راهکارهایی در نظر گرفته اند تا امنیت فضا را افزایش دهند.
حاکمیت در متاورس به چه شکل است؟
یکی از سؤالات مهمی که در رابطه با ماهیت حقوقی متاورس مطرح است، مسأله ی حاکمیت است. همانطور که پیشتر اشاره کردیم، یکی از مهم ترین ویژگی های متاورس غیرمتمرکز بودن آن است. این ویژگی مهم برگرفته از اتکای آن به دنیای رمزارزهاست. در حقیقت همانطور که رمزارزها به هیچ گروه، دولت، شخص و نهاد خاصی تعلق ندارند، برای متاورس نیز همین موضوع صدق می کند. بنابراین در متاورس حاکمیت هیچ مفهومی ندارد و خبری از دولت نیست.
اگر قانونی در این زمینه وضع شده صرفا در جهت رعایت بهتر و بیشتر حقوق کاربران و گذر از چالش هاست. البته این موضوع را در نظر داشته باشید که شرایط در هر کشوری متفاوت است. ممکن است در برخی کشورها به دلیل پاره ای مصلحت های سیاسی یا اجتماعی برخی فعالیت های کاربران زیر ذره بین دولت قرار بگیرد. این امر عمدتا در راستای مبارزه با جرایمی نظیر پولشویی است و نباید با حریم خصوصی افراد در تضاد باشد. شبکه ی بلاکچین این امکان را می دهد که بتوان تمامی وقایع را پیگیری نمود. به خاطر داشته باشید که تمامی تراکنش ها و معاملات توسط این شبکه ثبت می شود.
انجام مشاوره حقوقی
علی رغم تمامی قوانین و مقرراتی که در زمینه ی متاورس وضع گردیده، خلأهای قانونی زیادی به چشم می خورد. با این حال ماهیت حقوقی متاورس برای کاربران آن کاملا روشن است. متاورس محل تعامل افراد بسیار زیادیست که به شکل آواتار در این محیط حضور می یابند. چنین تجربه ای قطعا چالش های ناشناخته ای به همراه دارد. به خصوص از این جهت که در قوانین مرسوم ما بسیاری از این چالش ها پیش بینی نشده است. در حال حاضر اختلافات حقوقی بسیار زیادی در این رابطه وجود دارد که فعلا راهکار قانونی آن شناخته نشده است. به نظر شما ماهیت حقوقی متاورس را در کدام بعد آن بهتر می توان درک کرد؟
برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه می توانید با مجموعه ی دکتر امیر جوادی در ارتباط باشید.