اخراج کارگر و قوانین آن

اخراج کارگر مستلزم ارائه ی دلایل موجه از سمت کارفرماست و در غیر این صورت می تواند تبعات قانونی متعددی به همراه داشته باشد. به دنبال اصلاحات صورت گرفته در قانون کار قوانین و ضوابط مورد نیاز برای اخراج کارگر بسیار محدود گشته و منوط به موارد خاصی است. قانون کار جدید برای احقاق حقوق کارگران توجه و اهمیت بیشتری نشان می دهد و در شرایطی که کارگری بدون دلیل موجه از کار برکنار می شود، حق مداخله دارد.

کارگران به عنوان قشر ضعیف و آسیب پذیر جامعه محسوب می شوند و ضروریست که قانون و نهاد های دولتی حمایت های لازم را در این زمینه داشته باشند. در این میان قانون کار نقش به سزایی ایفا می کند و بسیاری از قوانین و مقررات لازم را ارائه می دهد. در حوزه ی اشتغال، امنیت شغلی از مسائل مهم و ضروری به حساب می آید و از آنجایی که امرار معاش کارگران به حقوق آنها وابسته است، بسیار حائز اهمیت است که قانون حمایت های کافی را در مقابل کارفرما برای آنها در نظر بگیرد. علاوه بر این عرف و اخلاق نیز نمی پذیرد که کارگری پس از سال ها و ماه ها تلاش و زحمت بدون حمایت و پشتوانه ای و صرفا با نظر شخصی کارفرمای خود اخراج شود. در ادامه با ما همراه باشید.

اخراج کارگر به چه معناست؟

هرگاه کارفرما بنا به دلایل موجه یا غیرموجه کارگر را از اشتغال به کار محروم سازد، اخراج کارگر نامیده می شود. با توجه به ماده ی 27 قانون کار: هر گاه کارگر در انجام وظائف محوله قصور ورزد و یا آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه را پس از تذکرات کتبی نقض نماید کارفرما حق دارد در‌صورت اعلام نظر مثبت شورای اسلامی کار علاوه بر مطالبات و حقوق معوقه به نسبت هر سال سابقه کار معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر را به‌ عنوان “‌حق سنوات” به وی پرداخته و قرارداد کار را فسخ نماید. ‌

در واحدهایی که فاقد شورای اسلامی کار هستند نظر مثبت انجمن صنفی لازم است. در هر مورد از موارد یاد شده اگر مسأله با توافق حل نشد به هیأت‌ تشخیص ارجاع و در صورت عدم حل اختلاف از طریق هیأت حل اختلاف رسیدگی و اقدام خواهد شد. لازم به ذکر است در مدت رسیدگی مراجع حل اختلاف، قرارداد‌کار به حالت تعلیق در می‌آید.
‌تبصره 1 – کارگاه‌هایی که مشمول قانون شورای اسلامی کار نبوده و یا شورای اسلامی کار و یا انجمن صنفی در آن تشکیل نگردیده باشد یا فاقد‌ نماینده کارگر باشند اعلام نظر مثبت هیأت تشخیص (‌موضوع ماده 158 این قانون) در فسخ قرارداد کار الزامی است.
‌تبصره 2 – موارد قصور و دستورالعملها و آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه‌ها به موجب مقرراتی است که با پیشنهاد شورای عالی کار به تصویب وزیر‌کار و امور اجتماعی خواهد رسید.

در رابطه با قصور کارگر متذکر می شویم که در قرارداد کار منعقده میان کارگر و کارفرما شرح تمامی وظایف کارگر مشخص است و به آن اشاره شده است.

انواع قرارداد کار

قرارداد منعقده می تواند از نوع بلند مدت و یا کوتاه مدت باشد. شرایط این دو قرارداد با یکدیگر متفاوت است و در قرارداد کوتاه مدت بحث تمدید قرارداد مطرح است. این فرصت به کارفرما اجازه می دهد که برای استخدام و ادامه ی اشتغال کارگر بتواند تصمیم گیری نماید. در حالی که در قرارداد بلندمدت خبری از تمدید قرارداد نیست و حضور کارگران با چالش های متعددی همراه خواهد بود.

متذکر می شویم که پس از پایان قرارداد کار از نظر قانونی الزامی برای تمدید مجدد قرارداد از سوی کارفرما وجود ندارد. در چنین شرایطی اگر کارفرما برای تمدید قرارداد اقدامی ننماید، مرتکب تخلفی نشده است. همچین اگر کارگر اصرار به تمدید قرارداد کار داشته باشد، با توجه به بند د ماده ی 21 قانون کار، دلیل موجهی برای قطع همکاری وجود دارد.

نگاهی به دلایل اخراج کارگران

همانطور که پیشتر اشاره کردیم اخراج کارگران می تواند طیف وسیعی از دلایل موجه و غیرموجه را در بر گیرد. طبیعتا شرایط و تبعات قانونی دلایل موجه و غیرموجه در رابطه با اخراج کارگر متفاوت است و قانون دید یکسانی به این دو موضوع ندارد. برای مثال در شرایطی که قصور و کوتاهی کارگر محرز است با شرایطی که کارفرما بدون دلیل و موجه و به دنبال خصومت شخصی کارگر خود را اخراج کرده، شرایط و تبعات قانونی متفاوتی حاکم است.

از مهم ترین دلایل اخراج کارگران می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• رفتار و کردار نامناسب کارگر در محیط کار
• قصور کارگر از انجام وظایف محوله و مشخص شده در متن قرارداد، برای مثال نقص آیین نامه ی انضباطی کارگاه از سوی کارگر.
• اخراج کارگر به موجب حکم کمیته انضباطی کار
• ازکارفتادگی و کاهش توانایی های جسمی و فکری کارگر
• استفاده از انواع مرخصی های بدون حقوق
• حبس کارگر به دنبال حکم دادگاه
• اعزام کارگر به خدمت سربازی
• تعطیلی موقت کارگاه به دنبال حوادث غیرقابل پیش بینی مانند سیل، زلزله و آتش سوزی

انجام مشاوره حقوقی

به دنبال اشتغال کارگران بحران ها و چالش های متعددی متوجه آنهاست که یکی از آنها مسأله ی اخراج کارگران است. اخراج کارگر علاوه بر مشکلات معیشتی که برای کارگر و خانواده ی او به وجود می آورد می تواند تبعات منفی بسیاری به همراه داشته باشد. قانون کار به عنوان یک مرجع قانونی معتبر و رسمی حمایت های لازم را در این زمینه ارائه می دهد. همچنین کمیته شورای کار و هیئت تشخیص اداره کار از مراجع قانونی تصمیم گیری برای بررسی اخراج کارگران به شمار می رود.

کارگر و کارفرما به عنوان دو گروه مستقل سالهاست که در کنار یکدیگر حضور دارند. بنا به دلایل متعددی کارگران همواره قشر ضعیف تری محسوب می شوند و به حمایت بیشتری هم نیاز دارند. در گذشته حمایت های قانونی چندان رضایت بخشی در این مورد وجود نداشت. ولی در حال حاضر و به دنبال شکل گیری نظام های حقوقی مدرن و مترقی حقوق کارگران بسیار مورد توجه قانونگذاران قرار دارد. اخراج کارگر از چالش هاییست که با حضور وکیل متخصص و باتجربه می توانید در مدت زمانی کوتاه تر به نتیجه برسید. همچنین روند دادرسی پرونده ی شما تسریع می یابد و شاهد نتایج رضایت بخش تری خواهید بود.

برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه می توانید با مجموعه دکتر امیر جوادی در ارتباط باشید.