مسئولیت مدنی کارگر در مقابل کارفرما به مقوله ی جبران ضرر و خسارات وارده از سوی کارگر به سایر افراد اشاره می کند. محیط کار همواره غیرقابل پیش بینی و خطرآفرین است. هرگونه بی مبالاتی و قصور در وظایف و عدم رعایت ضوابط ایمنی محیط کار می تواند اتفاقات تلخی را رقم بزند و ضرر و خساراتی در بر داشته باشد. از این رو قانونگذار با در نظر گرفتن مسئولیت مدنی کارگر در مقابل کارفرما در تلاش بوده تا راهکاری برای جبران ضرر و خسارات وارده پیش بینی نماید.
حیطه ی این مسئولیت محدود به مواردیست که ضرر و خسارت مسلمی از سوی کارگر متوجه دیگری گردد و مبنای آن را قرارداد کار می شناسند. آیا با مسئولیت مدنی کارگر در مقابل کارفرما آشنایی دارید؟ در ادامه با ما همراه باشید.
مسئولیت مدنی کارگر در مقابل کارفرما
انعقاد قرارداد کار میان کارگر و کارفرما سرآغاز نوعی رابطه ی حقوقی است که تحت عنوان روابط کارکر و کارفرما شناخته می شود. این قرارداد پاره ای وظایف و تعهدات دوجانبه را برای کارگر و کارفرما تعریف می کند. بر این اساس کارگر در مقابل کارفرما موظف است که به تمامی تعهدات و وظایف خود پایبند باشد. در مقابل کارفرما نیز بایستی به حقوق کارگر خود احترام بگذارد. هرگاه کارگری بدون عمدی یا در اثر اشتباه و بی مبالاتی ضرر و خسارتی متوجه دیگری سازد، به حکم قانون مقصر شناخته می شود و مسئول جبران ضرر و خسارات وارده خواهد بود. این موضوع بیانگر قاعده ی مسئولیت مدنی کارگر در مقابل کارفرما است. به عبارت دیگر مسئولیت مدنی کارگر همانند سایر موارد مسئولیت مدنی در راستای جبران ضرر و خسارت پدید آمده است.
در بیشتر محیط های کار مسئولیت و تعهدات کارفرما نسبت به کارگر سنگین تر و بیشتر است. با این حال کارگر نیز به عنوان یک فرد مسئول و بالغ با تعهدات و مسئولیت هایی روبروست. در تمامی کارگاه ها و مجموعه های صنعتی و تولیدی آیین نامه ای به تصویب می رسد که تمامی مقررات و ضوابط فنی، ایمنی و بهداشتی را مشخص می کند. این آیین نامه به عنوان یک مرجع ثابت و قانونی محسوب می شود و در مقام دفاع و اثبات در مراجع صالح قضایی می تواند مورد استفاده قرار بگیرد. طبیعتا هرگونه قصور و بی توجهی به این مقررات و ضوابط می تواند مسئولیت هایی برای کارگر متخلف به همراه داشته باشد. قانون مسئولیت مدنی نیز موید این امر است که کارگر مسئول جبران ضرر و خسارت وارده خواهد بود.
شرایط اثبات مسئولیت مدنی کارگر
همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم مسئولیت مدنی کارگر در شرایطی احراز می شود که قصور و تخلف او محرز باشد. بر اساس یک قاعده ی کلی جهت اثبات این مسئولیت موارد زیر را بایستی در نظر داشت:
- ضرر و زیان وارده بایستی مسلم و محرز باشد.
- ضرر و زیان وارده مستقیم و بدون واسطه صورت پذیرد.
- ضرر و زیان وارده ترمیم و جبران نشده باشد. به عبارت دیگر هیچگونه جبران ضرر و خسارتی صورت نپذیرفته باشد.
- ضرر و زیان وارده از سوی شخص کارگر رخ داده باشد.
با در نظر گرفتن جمیع شرایط فوق و احراز آنها می توان مسئولیت مدنی کارگر را مسلم دانست. همچنین بایستی در نظر داشت هرگونه عمل و رفتاری که خارج از عرف و ضوابط قانونی به صورت عمدی یا در اثر اشتباه از سوی کارگر رخ دهد که خسارتی به جان، مال و سلامتی کارفرما و سایرین وارد کند، مستلزم جبران ضرر و خسارت خواهد بود. البته بایستی میان حوادث غیرقابل پیش بینی و طبیعی تفاوت قائل بود و مشمول این قاعده نمی گردد.
کارفرما در چه شرایطی از مسئولیت و جبران خسارت مبرا می گردد؟
بر اساس ماده 12 قانون مسئولیت مدنی کارفرمایانی که مشمول قانون کار هستند مسئول جبران خساراتی می‌باشند که از طرف کارکنان اداری و یا کارگران آنان در حین انجام کار یا به مناسبت آن وارد شده است مگر این که محرز شود تمام احتیاط هایی که اوضاع و احوال قضیه ایجاب می‌نموده به عمل آورده و یا این که اگر احتیاط های مزبور را به عمل می‌آورند باز هم جلوگیری از ورود زیان مقدور نمی‌بود کارفرما می‌تواند به واردکننده خسارت در صورتی که مطابق قانون مسئول شناخته شود مراجعه نماید. این یک قاعده ی استثناست در برابر اصل قانونی که بیان می کند هر شخصی مسئول اعمال و رفتار خویش شناخته می شود.
این استثنای قانونی با توجه به مسئولیت قراردادی کارگر و کارفرما پدید آمده است. مسلم است که به دلیل توان مالی محدود و ضعیف کارگران قانونگذار در صدد بوده حمایت های قانونی بیشتری اعمال نماید.
یکی از مهم ترین سوالاتی که در رابطه با مسئولیت مدنی کارگر و در مقابل مسئولیت کارفرما در محیط کار مطرح می گردد، چگونگی و حیطه ی مسئولیت کارفرماست؟ همانطور که می دانید کارفرما به عنوان مسئول و مدیر یک مجموعه شناخته می شود و بیشتر مسئولیت ها متوجه اوست. بنابراین در صورت هرگونه ضرر و خسارتی ابتدا کارفرما پاسخگو خواهد بود و سپس نوبت به کارگر متخلف می رسد و همواره به یاد داشته باشید که این قاعده ای مطلق نیست و در صورت اثبات عدم تقصیر کارفرما از مسئولیت مبرا خواهد بود. به عبارت دیگر اگر کارفرما بتواند ثابت کند که نظارت کافی و لازم را اعمال نموده و به تمامی مقررات و ضوابط محیط کار پایبند بوده است، هیچگونه مسئولیت مدنی و الزام به جبران ضرر و زیان متوجه او نخواهد بود.
انجام مشاوره حقوقی
یکی از مهم ترین و بارزترین ویژگی نظام های حقوق مترقی دنیا پیش بینی و نگارش قوانین جامع و کاربردیست. به نحوی که بتواند بسیاری از شرایط و امور را پیش بینی کند و راهکارهای قانونی لازم را اعمال نماید. قانون مسئولیت مدنی و قانون کار آیینه ی تمام نمایی از روابط کارگر و کارفرما را نمایان می کند. روابط کارگر و کارفرما یکی از حساس ترین و پرچالش ترین روابطیست که در سطح تمامی جوامع بشری به چشم می خورد. محیط کار همواره پرتنش و غیرقابل پیش بینی است و عدم توجه به ضوابط ایمنی و بهداشتی می تواند خطرآفرین باشد. از این قانون مسئولیت مدنی کارگر را برای جبران تمامی ضرر و خسارات وارده به رسمیت شناخته و از این طریق در راستای حفظ نظم و امنیت عمومی جامعه کوشیده است.
در این میان وکیل آگاه و توانمند می تواند روند دادرسی پرونده ی شما را تسریع بخشد و بهترین نتایج را برای آن رقم بزند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه می توانید با مجموعه دکتر امیر جوادی در ارتباط باشید.